.png){kind=logo}
Is staidéar náisiúnta, fadaimseartha é Fás Aníos in Éirinn (FAÉ) ar leanaí agus ar dhaoine óga.
Bailítear sonraí sa suirbhé tábhachtach seo ar na fadhbanna a bhíonn le sárú ag leanaí agus daoine óga sa lá atá inniu ann.
Is é Fás Aníos in Éirinn (FAÉ) an staidéar náisiúnta fadaimseartha ar leanaí agus ar dhaoine óga, tionscadal a bhunaigh Rialtas na hÉireann in 2006. Tá sé á mhaoiniú ag an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais (DCDE). Taighdeoirí faoi stiúir Coláiste na Tríonóide Baile Átha Cliath agus na hInstitiúide Taighde Eacnamaíochta agus Sóisialta (ESRI) a rinne an suirbhé den chéad uair. Ón mbliain 2023, tá an suirbhé á bhainistiú agus á mhaoirsiú ag an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais agus an Phríomh-Oifig Staidrimh (CSO).
Bunaíodh FAÉ chun fianaise a chur ar fáil le beartais agus seirbhísí éifeachtacha agus freagrúla a chruthú do gach uile leanbh agus teaghlach in Éirinn. Déanaimid staidéar ar shaol leanaí agus daoine óga in Éirinn, chun tuiscint a fháil ar na tosca a chuidíonn le forbairt nó a chuireann bac ar fhorbairt, agus níos tábhachtaí fós, chun tuairimí agus dearcthaí na leanaí agus na ndaoine óga féin a fháil ar a saol agus iad ag fás aníos.
Is í an Phríomh-Oifig Staidrimh oifig náisiúnta staidrimh na hÉireann, agus is é an cuspóir atá againn ná staitisticí agus léargais faoi dhaoine, sochaí agus geilleagar na hÉireann a bhailiú, a anailísiú agus a fhoilsiú go neamhchlaonta. Bailíonn muid sonraí faoin Acht Staidrimh, 1993 chun staitisticí oifigiúla a chur ar fáil a bhailítear agus a fhíoraítear go neamhspleách agus is féidir iad a úsáid chun eolas a dhéanamh do chinnteoireacht i ngach gné dár sochaí. Déanann an Phríomh-Oifig Staidrimh suirbhéanna ar líonta tí agus ar ghnó i rith na bliana, chomh maith leis an daonáireamh, agus ní féidir aon duine, líon tí ná gnó a aithint ó na sonraí a fhoilsíonn muid.
Tá muinín sa Phríomh-Oifig Staidrimh le 75 bliain agus beidh go ceann blianta fada eile chun staitisticí beachta agus indeimhnithe faoi shaol agus faoi shochaí na hÉireann a chur ar fáil. Tá rúndacht sonraí i gcroílár gach a dhéanaimid. Is féidir leat tuilleadh a fháil amach faoin údar a bhfuil muinín ag daoine sa Phríomh-Oifig Staidrimh sa chuid dár suíomh gréasáin a bhaineann le hIontaoibh.
Le linn 2024 agus 2025, roghnaigh an Phríomh-Oifig Staidrimh teaghlaigh de naíonáin naoi mí d’aois in Éirinn go randamach agus thug sí cuireadh dóibh páirt a ghlacadh sa suirbhé ‘Ag Fás Aníos in Éirinn’. Cuireadh litir nó téacs chuig na teaghlaigh sin chun agallamh ar an láthair a eagrú. Tá an chuid seo den suirbhé curtha i gcrích anois agus beimid i dteagmháil le Cohórt '24 agus a dteaghlaigh arís nuair a bheidh siad trí bliana d'aois. Más gá duit do shonraí teagmhála a uasdátú nó má tá aon cheisteanna agat faoi Chohórt '24 agus do rannpháirtíocht, cuir glaoch orainn ar 021 453 5110 nó cuir ríomhphost chugainn ag CSOTakePart@CSO.ie
Cuireadh agallamh ar thuismitheoirí/chaomhnóirí Cohórt '24 den chéad uair nuair a bhí an leanbh naoi mí d'aois. Fillfimid ar an gcohórt seo agus na leanaí sin trí bliana d'aois.
Trí pháirt a ghlacadh i suirbhé ‘Ag Fás Aníos in Éirinn’, déanfaidh tú eolas do thodhchaí na leanaí in Éirinn. Is é ar cheann de na haidhmeanna uileghabhálacha FAÉ ná fianaise a chur ar fáil, trí na sonraí a bhailítear, chun beartais agus seirbhísí éifeachtacha agus freagrúla a chur ar fáil do leanaí agus dá dteaghlaigh. Baineann na beartais agus seirbhísí seo le réimse leathan saincheisteanna, lena n-áirítear cúram sláinte, oideachas, agus seirbhísí tacaíochta do thuismitheoirí.
Go dtí seo, úsáideadh sonraí a bailíodh trí ‘Ag Fás Aníos in Éirinn’ chun eolas a dhéanamh do chuid mhór tuarascálacha beartais agus straitéise do chuid mhór ranna Rialtais agus eagraíochtaí stáit:
Trí pháirt a ghlacadh, cuireann tú le taighde luachmhar a dhéanfaidh leas do leanaí, do theaghlaigh agus do phobail ar fud na hÉireann. D'fhéadfadh do scéal cabhrú le todhchaí níos fearr a chruthú le haghaidh do leanbh. Tríd an suirbhé seo, is féidir leat a bheith guth a dtodhchaí.
Baineann an suirbhé FAÉ leas as an iliomad scileanna agus réimsí saineolais d’fhonn an saol a bhíonn ag leanbh atá ag fás aníos sa tír seo a mheas. Nuair is naíonán nó lapadán é an leanbh, díreoidh na ceisteanna ar chúlra an teaghlaigh, ar an tsláinte, ar an gcomharsanacht agus ar an gcomhthéacs eacnamaíoch ina bhfuil an leanbh ag fás aníos. De réir mar a fhásann an leanbh aníos agus a fhaigheann sé a ghuth féin, tosóidh na ceisteanna ag clúdach a bhforbairt shóisialta agus mhothúchánach, a oideachas, chomh maith lena gcuid smaointe agus mothúcháin féin.
Cén uair a bheidh mé in ann páirt a ghlacadh i gCohórt '24 FAÉ?
Tá sé beartaithe go gcuirfear tús leis an gcéad bhabhta eile de bhailiúchán sonraí do Chohórt '24 agus na leanaí sin trí bliana d'aois. Is dócha go bhfaighidh tú litir ó POS le cur in iúl duit go gcuirfidh agallóirí tús le hagallaimh gan mhoill agus le sonraí ar conas teagmháil a dhéanamh linn. D'fhéadfadh go bhfaighidh tú téacs freisin.
Mar chuid den fheachtas FAÉ Coinnigh i dTeagmháil, d'fhéadfadh go mbeidh an POS i dteagmháil ó am go ham trí litreacha, téacsanna nó ríomhphoist. Nuair a ghlac teaghlaigh páirt i suirbhé ‘Ag Fás Aníos in Éirinn’ roimhe seo, chuir siad a sonraí teagmhála ar fáil ionas go raibh an POS in ann coinneáil i dteagmháil leo. D'fhéadfadh go n-úsáidfear uimhreacha gutháin chun na críche seo amháin agus ní roinntear iad le haon tríú páirtí.
Seol ríomhphost chuig CSOTakePart@CSO.ie le haon uasdátú maidir le do shonraí agus d'ainm iomlán, do sheoladh agus do dháta breithe a áireamh.
Bunluach de chuid na Príomh-Oifige Staidrimh is ea rúndacht. Tá foireann iomlán na Príomh-Oifige Staidrimh ainmnithe ina nOifigigh Staidrimh faoi Alt 20(a) den Acht Staidrimh, 1993. Ciallaíonn sé sin go bhfuil ceanglas dlí ar gach ball foirne rúndacht na sonraí a bhfuil rochtain acu orthu a chaomhnú. Ní roinneann an Phríomh-Oifig Staidrimh aon sonraí pearsanta óna bhféadfaí daoine a aithint le haon tríú páirtí. Tá do chuid sonraí agus do rúndacht faoi chosaint an dlí. I gcásanna teoranta, roinntear sonraí le taighdeoirí faofa faoi choinníollacha dochta ar bhealach ina gcosnaítear aitheantais. Ní úsáidimid do chuid sonraí ach chun críocha staidrimh amháin. Ciallaíonn sé sin go mbainimid amach gach faisnéis trína bhféadfaí duine a aithint amhail ainmneacha agus do sheoladh sonrach.
Chomh maith leis na cosaintí dlíthiúla dochta san Acht Staidrimh, 1993, ní mór don Phríomh-Oifig Staidrimh a chinntiú go gcomhlíontar na ceanglais cosanta sonraí sa RGCS agus san Acht um Chosaint Sonraí, 2018. Tá teacht ar an bhFógra Trédhearcachta maidir le Cosaint Sonraí i leith an tsuirbhé ar láithreán gréasáin na Príomh-Oifige Staidrimh.
Foilseoidh an Phríomh-Oifig Staidrimh na torthaí ar shuíomh gréasáin agus ar chainéil meán sóisialta na Príomh-Oifige Staidrimh. Bainfear leas as céatadáin agus as treochtaí chun an scéal taobh thiar den suirbhé FAÉ a insint. Leagfar amach i dtéarmaí ginearálta na cineálacha teaghlach a d'fhreagair agus, de réir mar a fhásann na leanaí aníos agus mar a bhailímid níos mó sonraí, na bealaí éagsúla ina bhfuil siad ag forbairt.
Faoin Acht Staidrimh, 1993, is féidir leis an bPríomh-Oifig Staidrimh rochtain a thabhairt ar comhaid sonraí neamh-chiomhiomlánaithe faoi choinníollacha dochta, chun críocha eolaíochta agus staidrimh agus sin amháin. Mar sin, is féidir le taighdeoirí cláraithe rochtain a fháil ar na comhaid seo chun tabhairt faoi thaighde acadúil a bhaineann le polasaí, a fhoilsítear ansin ag leibhéal comhiomlán.
Ailínítear Fás Aníos in Éirinn (FAÉ) go dlúth leis an mbeartas náisiúnta, na Chéad 5, an straitéis suaitheanta do na luathbhlianta. Déantar cur síos ar na Chéad 5 mar “straitéis uile-rialtais chun an saol a fheabhsú do naíonáin, leanaí óga agus a dteaghlaigh”.
I measc na bpríomhréimsí spéise nó ‘fearainn’ a bhaineann le forbairt leanaí tá ábhair amhail sláinte fhisiciúil, folláine shochmhothúchánach agus iompraíochta, oideachas, tithíocht, rochtain ar thaitneamhachtaí, rochtain ar theidlíochtaí tuismitheoirí agus ar sheirbhísí tacaíochta, agus bacainní ar úsáid seirbhíse.
Is tionscadal i gcomhar é FAÉ idir an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais agus an Phríomh-Oifig Staidrimh. Tá prótacal rialachais soiléir ann don tionscadal: Tá an Phríomh-Oifig Staidrimh freagrach as an suirbhé FAÉ (dearadh, bailiú agus próiseáil sonraí, anailís agus scaipeadh), agus tá an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais freagrach as na gnéithe staidéir níos leithne, ina measc riachtanais páirtithe leasmhara a thuiscint, úsáid níos leithne na sonraí a chur chun cinn, agus taighde atá ábhartha ó thaobh beartais de a choimisiúnú nó a dhéanamh.
Sa phróiseas comhairliúcháin le páirtithe leasmhara, eagraíonn an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais ceardlanna le príomhpháirtithe leasmhara chun réimsí spéise FAÉ a phlé le haghaidh gach babhta nua bailithe sonraí. Tá na grúpaí páirtithe leasmhara comhdhéanta d'ionadaithe ó ranna rialtais, ó chomhlachtaí poiblí, ó institiúidí taighde, ón lucht acadúil agus ó phearsanra na Príomh-Oifige Staidrimh i measc grúpaí eile. Tá sé de shainchúram ag an ngrúpa sin cuidiú leis an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais réimsí spéise an FAÉ a chumadh.
Tá fairsinge agus doimhneacht saineolais staidrimh sa Phríomh-Oifig Staidrimh. Áirítear i gcéim dheartha an tsuirbhé FAÉ comhairliúchán le páirtithe leasmhara arís agus arís eile, tástáil shubstaintiúil ar cheistneoirí, agus rialachas láidir. Ina theannta sin, sainaithníonn an Phríomh-Oifig Staidrimh dea-chleachtas idirnáisiúnta, agus baineann sí leas as saineolas páirtithe leasmhara beartais a bhfuil taithí acu sa réimse seo.
Roinntear na réimsí spéise FAÉ, a cuireadh ar bhonn foirmiúil tríd an bpróiseas comhairliúcháin le páirtithe leasmhara, leis an bPríomh-Oifig Staidrimh mar bhunús chun ceisteanna sonracha sa suirbhé FAÉ a dhearadh.
Nuair a bhíonn na ceisteanna sin á gcur i gcrích, bíonn na nithe seo a leanas á mheas ag an bPríomh-Oifig Staidrimh agus ag an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais:
De bharr na réimsí éagsúla spéise, beidh gá le saineolas speisialta agus le hoiliúint maidir leis an suirbhé seo a leagan amach agus a chur i bhfeidhm. Téitear i gcomhairliúchán le páirtithe leasmhara príomhthábhachta mar gheall air sin chomh maith leis an sárchleachtas a mheas i measc eagraíochtaí staidrimh thar lear maidir le modhanna oiriúnacha bailiúcháin agus na scileanna, bearta oiliúna agus córais eagrúcháin is gá chun fónamh do bhailiú sonraí i réimse leochaileach den sórt seo a thabhairt chun aire.
Tuarascáil phíolótach Bhabhta a hAon ar Chohórt FAÉ ‘24:
https://www.cso.ie/en/methods/population/growingupinireland/cohort24waveonepilotreport/
Foghlaim faoi na coimircí sonraí agus rúndachta atá againn, agus na céimeanna a ghlacaimid chun staitisticí a tháirgeadh ar féidir le gach duine muinín a bheith acu astu.