Ceisteanna Coitianta – FAÉ Cohórt '08

Is staidéar náisiúnta, fadaimseartha é Fás Aníos in Éirinn (FAÉ) ar leanaí agus ar dhaoine óga

Bailítear sonraí sa suirbhé tábhachtach seo ar na fadhbanna a bhíonn le sárú ag leanaí agus daoine óga sa lá atá inniu ann.

Eolas faoin suirbhé Fás Aníos in Éirinn (FAÉ)

Céard atá i gceist leis an suirbhé Fás Aníos in Éirinn?

Is é Fás Aníos in Éirinn (FAÉ) an staidéar náisiúnta fadaimseartha ar leanaí agus ar dhaoine óga, tionscadal a bhunaigh Rialtas na hÉireann in 2006. Tá sé á mhaoiniú ag an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais (DCDE). Taighdeoirí faoi stiúir Coláiste na Tríonóide Baile Átha Cliath agus na hInstitiúide Taighde Eacnamaíochta agus Sóisialta (ESRI) a rinne an suirbhé den chéad uair. Ón mbliain 2023, tá an suirbhé á bhainistiú agus á mhaoirsiú ag an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais agus an Phríomh-Oifig Staidrimh (CSO).

Bunaíodh FAÉ chun fianaise a chur ar fáil le beartais agus seirbhísí éifeachtacha agus freagrúla a chruthú do gach uile leanbh agus teaghlach in Éirinn. Déanaimid staidéar ar shaol leanaí agus daoine óga in Éirinn, chun tuiscint a fháil ar na tosca a chuidíonn le forbairt nó a chuireann bac ar fhorbairt, agus níos tábhachtaí fós, chun tuairimí agus dearcthaí na leanaí agus na ndaoine óga féin a fháil ar a saol agus iad ag fás aníos.

Céard a dhéanann an Phríomh-Oifig Staidrimh (CSO)?

Is í an Phríomh-Oifig Staidrimh oifig náisiúnta staidrimh na hÉireann, agus is é an cuspóir atá againn ná staitisticí agus léargais faoi dhaoine, sochaí agus geilleagar na hÉireann a bhailiú, a anailísiú agus a fhoilsiú go neamhchlaonta. Bailíonn muid sonraí faoin Acht Staidrimh, 1993 chun staitisticí oifigiúla a chur ar fáil a bhailítear agus a fhíoraítear go neamhspleách agus is féidir iad a úsáid chun eolas a dhéanamh do chinnteoireacht i ngach gné dár sochaí. Déanann an Phríomh-Oifig Staidrimh suirbhéanna ar líonta tí agus ar ghnó i rith na bliana, chomh maith leis an daonáireamh, agus ní féidir aon duine, líon tí ná gnó a aithint ó na sonraí a fhoilsíonn muid.

Tá muinín sa Phríomh-Oifig Staidrimh le 75 bliain agus beidh go ceann blianta fada eile chun staitisticí beachta agus indeimhnithe faoi shaol agus faoi shochaí na hÉireann a chur ar fáil. Tá rúndacht sonraí i gcroílár gach a dhéanaimid. Is féidir leat tuilleadh a fháil amach faoin údar a bhfuil muinín ag daoine sa Phríomh-Oifig Staidrimh sa chuid dár suíomh gréasáin a bhaineann le hIontaoibh.

Cé air a chuirfidh muid ceist páirt a ghlacadh?

Mar chuid den FAÉ, táimid ag agallamh a chur ar an ngrúpa céanna daoine óga gach cúpla bliain chun a fheiceáil conas atá siad ag forbairt de réir mar a théann siad in aois. Rinneamar agallamh ar dtús le teaghlaigh a bhí ag glacadh páirte sa suirbhé nuair a bhí a leanbh naoi mí d'aois. Chuaigh muid i dteagmháil leis na teaghlaigh chéanna nuair a bhí na páistí a bhí ag glacadh páirte trí bliana, cúig bliana, seacht/ocht mbliana, naoi mbliana, agus trí bliana déag d'aois. Anois agus na daoine óga seo ina ndéagóirí déanacha, ba mhaith linn agallamh a chur orthu arís.

Cén fáth ar chóir dom páirt a ghlacadh?

Tá sé tábhachtach go leanfaidh daoine a ghlac páirt i suirbhéanna de chuid na Príomh-Oifige Staidrimh roimhe seo ag glacadh páirte chun cabhrú linn tuiscint a fháil ar an gcaoi a bhforbraíonn daoine óga agus iad ag éirí níos sine. Fiú má chaill tú roinnt de na cuairteanna eile nuair a bhí tú níos óige, is féidir leat páirt a ghlacadh sa staidéar arís anois.

Beidh daoine a rugadh in 2008/2009 17/18 mbliana go luath. Is tréimhse thábhachtach í seo ina saol ina dtarlaíonn go leor athruithe agus iad ag aistriú ón óige go dtí an aosacht. Cabhraítear linn tuiscint a fháil ar an gcaoi a bhfuil daoine óga ag fás aníos in Éirinn sa lá atá inniu ann trí na sonraí a bhailítear sa staidéar seo.

Cuireann na fíricí a fhaighimid go díreach uait tríd an suirbhé FAÉ sonraí riachtanacha ar fáil maidir le forbairt leanaí agus cabhraíonn siad le lucht déanta beartas agus cinntí á ndéanamh acu a théann i bhfeidhm ar shaol leanaí agus daoine óga in Éirinn. I measc roinnt cinntí beartais ar chuidigh sonraí FAÉ leo eolas a chur ar fáil ina leith tá úsáid cártaí leighis agus pleanáil sláinte daonra (An Roinn Sláinte), úsáid fón póca ag leanaí, agus foghlaim (An Roinn Aeráide, Fuinnimh agus Comhshaoil), agus pleanáil straitéiseach le haghaidh rannpháirtíocht leanaí agus daoine óga sa chultúr. (An Chomhairle Ealaíon).

Tionchar an tSuirbhé Fás Aníos in Éirinn

Trí pháirt a ghlacadh sa suirbhé Fás Aníos in Éirinn, cuideoidh tú todhchaí níos fearr a bhaint amach do leanaí in Éirinn. Ceann de mhóraidhmeanna FAÉ is ea fianaise a chur ar fáil, trí na sonraí a bhailítear, chun beartais agus seirbhísí éifeachtacha agus freagrúla a cheapadh do leanaí agus dá dteaghlaigh. D’fhéadfadh baint a bheith ag na beartais agus na seirbhísí sin le raon leathan ceisteanna amhail cúram sláinte, cúram leanaí, oideachas agus seirbhísí tacaíochta do thuismitheoirí.

Go dtí seo, baineadh úsáid as na sonraí a bailíodh trí Fás Aníos in Éirinn chun bonn eolais a chur faoi raon leathan tuarascálacha straitéise agus beartais do roinnt ranna Rialtais agus eagraíochtaí stáit:

• Bhain an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais (DCDE) úsáid as sonraí FAÉ i dtuarascálacha a raibh baint acu le húsáid dochtúra i measc leanaí, cúram leanaí agus torthaí cognaíocha, glacadh le Clár um Chúram agus Oideachas na Luath-Óige (ECCE), máithreacha ag teacht ar ais chuig an obair agus roghanna cúraim leanaí, éifeachtaí an chúlaithe eacnamaíoch, agus strus teaghlaigh ar leanaí.
• Tá tagairt déanta d’Fhás Aníos in Éirinn i bpríomhdhoiciméid beartais an Rialtais: an Beartas Murtall Náisiúnta, ‘Meáchan Sláintiúil d’Éirinn’; an Beartas Náisiúnta Aclaíochta, ‘Éirigh Gníomhach in Éirinn’; an straitéis nua tras-Rialtais do leanaí agus do dhaoine óga, ‘Éire Óg’; agus ‘Na Chéad 5’, an straitéis uile-Rialtais do naíonáin, leanaí óga agus a dteaghlaigh.
• Baineadh úsáid as sonraí FAÉ sa Roinn Sláinte chun tuarascálacha a chur ar fáil maidir le húsáid cártaí leighis agus leis an méid ama a chaitheann leanaí ar an scáileán go náisiúnta.
• Tá tionscadail arna choimisiúnú ag an FSS inar úsáideadh sonraí FAÉ chun ceisteanna a bhaineann le hiompraíocht sláinte dhaoine óga a fhiosrú chomh maith lena n-iompraíocht ghnéis.
• Chuir an Institiúid Taighde Eacnamaíochta agus Sóisialta (ESRI) tuarascáil ar aghaidh chuig an Roinn Leanaí, Míchumais agus Comhionannais maidir le srianta COVID ar leanaí agus ar dhaoine óga.
• Tá taighde ar shonraí FAÉ coimisiúnaithe ag an gComhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta chun aistriú leanaí chuig an mbunscoil a fhiosrú.

Trí pháirt a ghlacadh, tá tú ag cur le taighde luachmhar a rachaidh chun tairbhe do leanaí, do theaghlaigh agus do phobail ar fud na hÉireann. D’fhéadfadh todhchaí níos fearr a bheith ag do leanbh mar thoradh ar do scéal. Trí pháirt a ghlacadh, is féidir leat tionchar a bheith agat ar a dtodhchaí.

Rúndacht

Céard faoi rúndacht?

Bunluach de chuid na Príomh-Oifige Staidrimh is ea rúndacht. Tá foireann iomlán na Príomh-Oifige Staidrimh ainmnithe ina nOifigigh Staidrimh faoi Alt 20(a) den Acht Staidrimh, 1993. Ciallaíonn sé sin go bhfuil ceanglas dlí ar gach ball foirne rúndacht na sonraí a bhfuil rochtain acu orthu a chaomhnú. Ní roinneann an Phríomh-Oifig Staidrimh aon sonraí pearsanta óna bhféadfaí daoine a aithint le haon tríú páirtí. Tá do chuid sonraí agus do rúndacht faoi chosaint an dlí. I gcásanna teoranta, roinntear sonraí le taighdeoirí faofa faoi choinníollacha dochta ar bhealach ina gcosnaítear aitheantais. Ní úsáidimid do chuid sonraí ach chun críocha staidrimh amháin. Ciallaíonn sé sin go mbainimid amach gach faisnéis trína bhféadfaí duine a aithint amhail ainmneacha agus do sheoladh sonrach.

Chomh maith leis na cosaintí dlíthiúla dochta san Acht Staidrimh, 1993, ní mór don Phríomh-Oifig Staidrimh a chinntiú go gcomhlíontar na ceanglais cosanta sonraí sa RGCS agus san Acht um Chosaint Sonraí, 2018. Tá teacht ar an bhFógra Trédhearcachta maidir le Cosaint Sonraí i leith an tsuirbhé ar láithreán gréasáin na Príomh-Oifige Staidrimh.

Cén chaoi a bhfhoilseoidh an Phríomh-Oifig Staidrimh torthaí an suirbhé FAÉ?

Foilseoidh an Phríomh-Oifig Staidrimh na torthaí ar shuíomh gréasáin agus ar chainéil meán sóisialta na Príomh-Oifige Staidrimh. Bainfear leas as céatadáin agus as treochtaí chun an scéal taobh thiar den suirbhé FAÉ a insint.

Faoin Acht Staidrimh, 1993, is féidir leis an bPríomh-Oifig Staidrimh rochtain a thabhairt ar comhaid sonraí neamh-chiomhiomlánaithe faoi choinníollacha dochta, chun críocha eolaíochta agus staidrimh agus sin amháin. Mar sin, is féidir le taighdeoirí cláraithe rochtain a fháil ar na comhaid seo chun tabhairt faoi thaighde acadúil a bhaineann le polasaí, a fhoilsítear ansin ag leibhéal comhiomlán.

Páirt a Ghlacadh i Suirbhé

Céard iad na cineálacha ceisteanna atá ar an suirbhé FAÉ? 

Baineann an suirbhé FAÉ leas as an iliomad scileanna agus réimsí saineolais d’fhonn an fhorbairt a thagann ar leanaí agus ar dhaoine óga atá ag fás aníos a mheas. Sa bhabhta seo den suirbhé FAÉ, cuirfear réimse leathan ceisteanna ar thaithí an duine óig amhail ábhair cosúil le hoideachas, tithíocht, caitheamh aimsire, fostaíocht agus ioncam, sláinte fhisiciúil agus mheabhrach, úsáid substaintí, folláine agus caidrimh.

Fuair mé litir - céard a tharlóidh anois?  

Seolaimid litreacha chuig teaghlaigh chun a chur in iúl dóibh go gcuirfear tús leis na hagallaimh sa chéad bhabhta eile de FAÉ gan mhoill. D’fhéadfaimis téacs a sheoladh chugat freisin. Tabharfaidh na hagallóirí cuairt ar do theach chun an t-agallamh a chríochnú leat ag am a oireann duit. Cuirimid sonraí ar fáil maidir lenár litreacha faoi gcaoi ar féidir leat teagmháil a dhéanamh linn má tá aon cheist agat. Cuirfimid glaoch ar ais ort mura mbeidh muid in ann an glao a fhreagairt lasmuigh d'uaireanta oifige má fhágann tú glórphost.

Cén fáth a bhfuil mé ag fáil téacsanna nó glaonna gutháin?  

Seans gur cuimhin leat nuair a ghlac tú páirt in Fás Aníos in Éirinn roimhe seo gur chuir tú do chuid sonraí teagmhála ar fáil ionas go bhféadfadh an Phríomh-Oifig Staidrimh fanacht i dteagmháil leat. Tá d’uimhir gutháin á húsáid chun na críche seo amháin agus níl sí á roinnt le tríú páirtithe ar bith.